Besmele, genel anlamda her hayırlı işin başında Allah’ın adını hatırlamanın, özelde ise Kur’an-ı Kerim’in “Rahman ve Rahîm olan Allah’ın adıyla” anlamına gelen “Bismillahirrahmanirrahîm” ayetinin adıdır.
Besmeleye, “Allah’ın adını anmak” anlamına gelen “tesmiye” de denir. İlk nazil olan, “Yaratan Rabbinin adıyla oku!” (Alak, 96/1) ayeti besmeleyi ihtiva etmekte; Hz. Süleyman’ın Sebe kraliçesine gönderdiği mektubun ilk cümlesi de “Mektup Süleyman’dandır ve Rahman ve Rahîm olan Allah’ın adıyla.” (Neml, 27/30) derken besmeleyi zikretmektedir.
Hz. Peygamber her şeye besmeleyle başlamış (Ebu Davud, Salât, 121), “Bismillah ile başlanmayan her anlamlı iş, bereketsiz ve sonuçsuzdur.” (Süyuti, el-Fethü’l-kebir, II, 303) buyurmuş; ümmetine de her şeye besmeleyle başlamalarını tavsiye etmiştir. Kişi herhangi bir işe başlamadan önce besmele çekmekle Yüce Allah’ın rahman ve rahîm isimlerinin tecellisini ümit ettiğini, O’nun yardım ve ihsanına muhtaç olduğunu bildirmiş olur.
Helal olan her işimize bismillah ile başlamalıdır. Haram olan veya besmele çekmenin caiz olmadığı hiçbir söz, iş ya da eylem içinse besmele çekilmemelidir.
