Anne ve babaya saygı, İslam dininin temel ahlaki değerlerinden biridir ve Kur’an-ı Kerim’de bu konuya büyük önem verilmiştir. Allah, kendisine ibadet edilmesini emrettikten hemen sonra, anne ve babaya iyilikle davranmayı, onlara saygı göstermeyi ve ihtiyaçlarını gözetmeyi emretmiştir.
Yüce Allah, İsra Suresi’nde şöyle buyuruyor: “Rabbin, kendisinden başkasına asla ibadet etmemenizi, anaya-babaya iyi davranmanızı kesin olarak emretti. Eğer onlardan biri, ya da her ikisi senin yanında ihtiyarlık çağına ulaşırsa, sakın onlara ‘öf!’ bile deme; onları azarlama; onlara tatlı ve güzel söz söyle. Onlara merhamet ederek tevazu kanadını indir ve de ki: ‘Rabbim! Tıpkı beni küçükken koruyup yetiştirdikleri gibi sen de onlara acı.’” (İsrâ, 17/23-24).
Bu ayetler, anne ve babaya karşı gösterilmesi gereken saygı ve sevginin ne kadar önemli olduğunu vurgulamaktadır. Allah, insanlara sadece fiziksel ihtiyaçlarını karşılamakla kalmamalarını, aynı zamanda onlara karşı güzel sözlerle ve merhametle yaklaşmalarını da öğütlemektedir.
Lokman Suresi’nde ise, anne-babanın çocukları üzerindeki emeği ve fedakarlığı hatırlatılarak, onlara karşı minnettar olunması gerektiği belirtilir: “İnsana da, anne-babasına iyi davranmasını emrettik. Annesi, onu her gün biraz daha güçsüz düşerek karnında taşımıştır. Onun sütten kesilmesi de iki yıl içinde olur. (İşte onun için) insana şöyle emrettik: ‘Bana ve anne babana şükret. Dönüş banadır.” (Lokmân, 31/14).
Bu ayet, özellikle annelerin çocuklarını dünyaya getirirken ve büyütürken katlandıkları zorlukları hatırlatarak, bu fedakarlığın karşılığında şükran ve hürmet gösterilmesi gerektiğini ifade eder. Ancak, anne ve baba kişiyi Allah’a şirk koşmaya yönlendirmeye çalışırsa, bu durumda onlara itaat edilmemesi gerektiği de belirtilir. Buna rağmen, dünya hayatında onlarla iyi geçinmek, onlara saygıyı ve sevgiyi elden bırakmamak esastır.
Anne ve babaya saygı, sadece dini bir görev değil, aynı zamanda insani bir erdemdir. Bu saygı, hem Allah’ın rızasını kazanmak hem de aile bağlarını güçlendirmek için önemlidir. Bu bağlamda, anne ve babaya karşı her zaman sevgi, saygı ve şükran içinde olmalı, onların duasını almayı bir vazife bilmeliyiz.
