İnsanı en güzel surette yaratan yüce Yaratıcı, dünyayı ve diğer varlıkları insanın hizmetine sunmuş, ancak aynı zamanda ona büyük sorumluluklar da yüklemiştir. Kur’an-ı Kerim’de yer alan “İnsan kendisinin başıboş bırakılacağını mı zanneder?” (Kıyâme, 75/36) ayeti, insanın bu dünyada sorumlulukları olduğunu ve bu sorumlulukların bilincinde olması gerektiğini hatırlatır. Yine Ahzâb Suresi 72. ayette, insanın yüklendiği bu sorumluluğun büyüklüğü ve önemi vurgulanır.
İlk ve en önemli sorumluluğumuz, Allah’a karşı olan kulluk görevimizdir. Bu, insanın tüm varoluşsal amacını ve yaşamdaki yerini belirler. Ancak bu temel sorumluluğun yanı sıra, insanın kendisine, ailesine, komşusuna ve içinde yaşadığı topluma karşı da önemli yükümlülükleri vardır.
İnsanlar, birbirlerini sevmek, saymak ve birbirlerinin haklarına saygı göstermek zorundadır. Toplum içinde huzur ve düzenin sağlanabilmesi için, bireylerin birbirlerine karşı hoşgörülü, saygılı ve adil olması gerekir. Bu, hem bireysel hem de toplumsal barışın teminatıdır. Kişisel çıkarlar yerine toplumun menfaatini gözetmek, toplumsal sorumluluklarımızın temelini oluşturur. İnsan, toplumun bir parçası olarak, topluma faydalı işler yapmalı, üretken olmalı ve iyilikte yarışmalıdır. Bu, insanın sadece kendi mutluluğu için değil, toplumun genel refahı için de çalışması gerektiğini ifade eder.
Özellikle kamu mallarını korumak, israf etmemek, çalınmasını veya zayi olmasını önlemek gibi konular, toplumsal sorumluluklarımızın bir diğer önemli boyutunu oluşturur. Kamu malı, toplumun ortak mülküdür ve her bireyin bu malları koruma yükümlülüğü vardır. Aynı şekilde, çevreyi korumak, kirletmemek, doğanın dengesini bozmamak da her insanın görevidir. Çevreyi korumak, sadece bugünün insanlarına değil, gelecek nesillere karşı da bir borcumuzdur.
Toplumsal sorumluluklarımız, bireysel davranışlarımızın toplum üzerindeki etkisini göz önünde bulundurarak, hem Allah’a karşı olan görevlerimizi hem de diğer insanlara ve çevremize karşı olan yükümlülüklerimizi yerine getirmekle ilgilidir. İnsan, sorumluluklarının bilincinde olarak, hem kendi hayatını hem de toplumun genel refahını en iyi şekilde düzenlemeli, iyilik ve adaletin yayılmasına katkıda bulunmalıdır. Bu bilinçle hareket eden bireyler, daha adil, huzurlu ve sürdürülebilir bir toplumun inşasında önemli bir rol oynar.
